Τι πρόκειται να ακούσουμε στο Θέατρο Γης στις 28 του Ιούνη; Πώς έχετε αποφασίσει να δέσετε μουσικά αυτήν την τόσο ιδιαίτερη και ξεχωριστή συνύπαρξη στη σκηνή;
Με το Σωκράτη συνεργαζόμαστε με τους ίδιους μουσικούς εδώ και χρόνια. Μαζί τους θα παίξουμε τραγούδια κυρίως από τη δισκογραφία μας. Θα μοιραστούμε τραγούδια, θα τραγουδήσει ο καθένας τα δικά του αλλά και ο ένας τραγούδια που έγραψε ο άλλος. Η επιθυμία μας να μοιραστούμε το υλικό μας δεν είναι τόσο θέμα απόφασης και λογικής επεξεργασίας όσο ανάγκη καλλιτεχνική.
«Αυτός ο κόσμος που αλλάζει με τρομάζει», τραγουδά ο Αλκίνοος σ' ένα πολύ αγαπημένο τραγούδι. Τι έχει αλλάξει σε μουσικό επίπεδο στην Ελλάδα από όταν ξεκινήσατε την καλλιτεχνική σας δημιουργία σε βαθμό που να σας τρομάζει ή να σας θλίβει;
Με τρομάζει η κούραση που φέρνει ο καιρός, η ακατανίκητη θεά συνήθεια και η πιθανότητα του διαχωρισμού του εσωτερικού κόσμου από τον εξωτερικό. Η εναπόθεση της ευθύνης, των ερεθισμάτων και της αντίληψής μου σε επαγγελματίες του είδους και στην τρέχουσα αισθητική. Με τρομάζει ο τρόπος που αφήνονται άνθρωποι γύρω μου στο αδιάφορο γουργουρητό της ανοησίας, που προκαλεί στιγμιαίες και επιφανιακές εξάρσεις για να μας βυθίσει ακόμη βαθύτερα στο τίποτα. Παρ' όλα αυτά δεν θλίβομαι καθόλου. Δεν είμαι απ' αυτούς που με πάθος υποστηρίζουν τη συνεχή εξύψωση της ανθρωπότητας, τη με το ζόρι πρόοδο και την υποχρεωτική συνέχεια του ανθρώπινου είδους, του πλανήτη ή του κόσμου.
Και οι δυο χαρακτηρίζεστε όχι ως τραγουδιστές αλλά ως τραγουδοποιοί. Αυτός ο χαρακτηρισμός δεν είναι εύσημο για έναν δημιουργό αν σκεφτεί κανείς ότι είναι πολλοί οι τραγουδιστές που γράφουν οι ίδιοι τα τραγούδια τους και παρόλα αυτά, δεν τους αποκαλούν τραγουδοποιούς; Η λέξη τραγουδοποιός, πέρα από το ότι γράφει κάποιος τραγούδια, έχει και κάποια άλλη προέκταση, ίσως πιο εσωτερική;
Η αλήθεια είναι πως η κατηγοριοποίηση δεν είναι σαφής. Και δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι στην τέχνη. Προσωπικά με τιμά ο χαρακτηρισμός του τραγουδοποιού, αν και ταυτόχρονα δεν τον παίρνω και απολύτως σοβαρά. Είναι ένας χαρακτηρισμός. Δεν είναι ούτε τίτλος, ούτε ρόλος. Έχει κάτι το χειροποίητο, θυμίζει επιπλοποιό. Κρατιέται μακρυά από τη σοβαροφάνεια του συνθέτη ή τη γκλαμουριά του τραγουδιστή, που μου ήρθε απρόσκλητη και την έζησα αρκετά ώστε να μη μου λείπει.
Είναι πολυτέλεια σήμερα να ασχολείται κάποιος επαγγελματικά με αυτό που γουστάρει πραγματικά, ακόμη κι όταν οι συνθήκες δεν είναι τόσο ευνοϊκές;
Σίγουρα είναι πολυτέλεια. Σε έναν κόσμο ανταγωνιστικό, με τόση ανεργία και τόσους φίλους γύρω να κάνουν επαγγέλματα που δεν διάλεξαν με την καρδιά τους, αισθάνεται κανείς τυχερός και ευλογημένος, καμιά φορά και ένοχος, κάνοντας αυτό που αγαπά.
Ποια είναι η δική σας άμυνα στο καταιγιστικό φαινόμενο της τηλεόρασης και της τηλεοπτικής υπερκατανάλωσης;
Η δική μου άμυνα είναι το να μην έχω τηλεόραση στο σπίτι. Και μια αντίδραση στην υποχρεωτική παρακολούθηση, σε δημόσιους χώρους και αλλού, που έχει καταντήσει αυτονόητη. Σε ένα χώρο που ξεκινήσαμε τις πρόβες για την παράσταση που θα παρακολουθήσετε, στο φουαγιέ που βγαίναμε για διάλειμα είχε δυο τεράστιες οθόνες που έπαιζαν ασταμάτητα αμερικάνικα trash. Ζητήσαμε ευγενικά να τις κλείνουν όποτε βγαίνουμε, η επιθυμία δεν έγινε αποδεκτή και μετά από 2-3 μέρες αλλάξαμε χώρο. Πάντα υπάρχει κάτι που μπορείς να κάνεις, αν το θες.
Μετά τη μουσική, το χάος; Θέλω να πω δηλαδή, πώς όλα ξεκινούν και τελειώνουν στη μουσική για σας; Ή υπάρχει ένα κομμάτι ζωής που είναι τελείως αυτόνομο και αποκομμένο από αυτήν;
Η ζωή αποτελεί ένα σύνολο. Δεν μπορείς να τη σπας σε κομμάτια άσχετα μεταξύ τους, ή, ακόμα χειρότερα, σε μέρη που αντιμάχονται το ένα τ' άλλο. Η ζωή σου δίνει τις ισορροπίες που κρατάς, ανάλογα με τις εποχές και τις ανάγκες, και καλό είναι να τις ακολουθείς, να τις καταργείς ή να τις υπερβαίνεις όποτε χρειάζεται.
Πολλοί νέοι, παρότι τελειώνουν το Πανεπιστήμιο, μέσα τους νιώθουν πώς θέλουν να ακολουθήσουν έναν άλλο δρόμο, όπως αυτόν της μουσικής. Αξίζει να παρατήσει κάποιος ένα πιο βέβαιο, ίσως οικονομικά, μέλλον για να παλέψει για το όνειρό του;
Δεν μπορεί κανείς να συμβουλέψει έναν άλλο άνθρωπο σε ποια βάση να στηρίξει τη ζωή του. Ο καθένας βρίσκει μόνος του αυτό που πρέπει να κάνει. Κανείς δεν ξέρει τελικά τι αξίζει και τι όχι. Μόνο αυτός που το ζει, και καμιά φορά ούτε κι αυτός. Δεν υπάρχει συνταγή ικανοποίησης απ' τη ζωή. Από εμπειρία μόνο, μπορώ να πω πως είδα πολλούς ανθρώπους δυστυχισμένους γιατί δεν έκαναν αυτό για το οποίο πιστεύουν πως ήρθαν στον κόσμο. Και είδα και άλλους που το έκαναν και είναι εξίσου δυστυχείς. Η ικανότητα για ευτυχία είναι συχνά ανεξάρτητη του αντικειμένου που εξασκείς. Η πληρότητα όμως και η συμφωνία με τον εαυτό σου είναι μια άλλη υπόθεση. Και εκεί αξίζει κανείς να επενδύσει, άλλες φορές ολοκληρωτικά, άλλες μερικά, χωρίς να περιμένει όμως το αντάλλαγμα της επιτυχίας ή της ευτυχίας.